Қарағанды облысының кітапханаларында «Бір ел – бір кітап» акциясы аясында оқуға ұсынылған Сайын Мұратбековтің«Жусан иісі» мен «Басында Үшқараның…» атты шығармаларын насихаттау мақсатында өткізілген іс-шаралар туралы ақпарат

2007 жылыдан бері ҚР Мәдениет министрлігінің қолдауымен елімізде әдеби туындыларды насихаттау, қоғамда кітап пен кітап оқуды алға ілгерілету мақсатында «Бiр ел – бiр кiтап» акциясы өткізіліп келеді. Бұл акцияның берері мол. Биыл «жыл кітабы» ретінде қазақтың көрнекті жазушысы Сайын Мұратбековтің «Жусан иісі» мен «Басында Үшқараның…» атты шығармалары таңдалған болатын.

«Жусан иісі» Сайын Мұратбековтің творчествосындағы үздік жетістіктерінің бірі болып табылады. Ұлы Отан соғысы жылындағы ауыртпалықты суреттейтін шығарма да, бала кейіпкер де мол. Бірақ бұл туынды олардың ешқайсысына ұқсамайды. Оқиғаның өрбуі мен құрылымы да, логикалық ақыл-ойдың дара сабақтаса дамуы да, лирикалық шығарманың ішкі жан-дүниесі де оқшау. Ал «Басында Үшқараның...» атты шығарма Сайын Мұратбековтің шығармашылығының шыңы. Кейіпкерлері қандай қиыншылықтарға, тағдырдың талқысына түссе де, адамдық бейнесін, адамгершілік қасиетін жоғалтпауға,  өмірге деген үмітінен түңілмеуге, тағдыр тауқыметіне мойымауға, адалдық пен әділдікті баян етіп, адал жанын, таза ниетін бойында сақтап қалуға тырысады. Жазушының кітаптары ескірмейді де маңыздылығын жоймайды. Оның өз шығармаларына арқау еткен тақырыптары әрқашан өзекті болып қала бермек.

Бүгінде осы акция аясында облысымыздың барлық кітапханаларында жазушы шығармашылығын оқырмандар арасында насихаттау мақсатында әр түрлі форматтағы іс-шаралар кеңінен қанат жайды. Қазақ әдебиетін насихаттау, тарихи-мәдени және рухани мұрамызды сақтау, жастарды отаншылдыққа, өнегелілікке тәрбиелеу, сондай-ақ, оқырмандарды әдеби-көркем кітаптарды оқуға, кітапханаға тартуға бағытталған осы республикалық акциясы аясында Приозерск қалалық кітапханасында «Cайын Мұратбековтің «Жусан иісі» және «Басында Үшқараның...» шығармалары» атты конференция өтті. Шараға арнайы С.Мұратбековтің өмірі мен шығармашылығынан сыр шертетін материалдармен әдістемелік құрал жасалды. Проза саласының хас шебері С.Мұратбеков өмірі мен шығармашылығына арналып өткізілген іс-шаралар тақырыптары да алуан түрлі. Бұқаржырау ОКЖ «С. Муратбеков – писатель и гражданин» атты слайд көрсетілімін жасады. 10-11 сынып оқушылары арасында «Мастер художественного слова» атты оқырман марафонын ұйымдастырды. Демалыс паркінде «Читаем всей страной произведения С.Муратбекова» атты флеш-моб өткізіп, жазушы туралы 100 жаднама таратты. Сонымен қатар, «Шалқар даланың Сайыны» атты әдеби-сазды-театрландырылған кеш өтті. Бұл кеш осы акция барысында өткізілген іс-шаралардың нәтижесін жариялайтын қорытынды кеш болды. Ол шараға барлық кітапханашылар мен оқырмандар қатысты. Аталмыш кеш Оразбек Жұмашевтың «Сайынға арнау» атты әнімен ашылды. Одан кейін слайд көрсетілімімен С. Мұратбековтің өмір жолына қысқаша шолу болып, ол «Жусан иісі» шығармасынан келтірілген үзінді бойынша дайындалған сахналандырылған көрініске ұласты, Аянды, оның қасындағы балалардың бейнесін шынайы ойнай білген оқырмандардың әртістік шеберлігі көрермендерге ерекше әсер етті. Көріністен соң осы шығарманың басты кейіпкері – Аянның прототипі – Науқан Керімовтің қатысуымен өткен «Айтуға оңай» бағдарламасынан тың деректер көрсетілді. Шара соңы акция аясында ұйымдастырылған байқаулар мен іс-шараларға белсене қатысқан оқырмандар мен кітапханашыларды марапаттаумен аяқталды. С. Мұратбековтің «Басында Үшқараның» және «Жусан иісі» атты әңгімелері бойынша «Счастье быть его современником» атты әдеби кеші және «Читаешь ты, читаю я, читает вся моя страна!» электрондық кітап көрмесі Теміртау ОКЖ өтті. Саран ОКЖ «Жүректің қылын тербеткен...», «Ол ешқашан өткеннің адамы болмайды» атты қазақ және орыс тілдерінде С.Мұратбековтің көп томдық басылымдары, әңгіме, повестерінің жинақтары қамтылған кітап көрмелері ұйымдастырылды. «Жусан иісті дара талант» ақпараттық буклеті дайындалды, «Страницы запаха полыни» атты медиа - сабақ өтті. Акцияға оқырмандар, мектеп оқушылары, студенттер, ұстаздар, кітапқа жаны жақын адамдар жұмылдырылды. Қаражал ОКЖ оқу конференциясын және «Көрікті ой, көркем тіл» атты үш бөлімнен тұратын әдеби қонақжай ұйымдастырды. Бұл іс-шараға қала мектептерінің оқушылары, Мәдениет және тілдер дамыту бөлімінің маманы және мұғалімдер қатысты. «Жусан иісі» әңгімесіндегі Аян бейнесін, оның аянышты тағдырын және соғыс жылдарындағы жалпы халықтың тағдырын әңгімеледі. Жас оқырмандар С.Мұратбековтің шығармашылығына тәнті болып, тағдыры Аян сияқты балалардың, қамқоршысыз қалған жетім балалардың бүгінгі заманымызда да, өкінішке орай, бар екендігін қынжыла айтты. «Ойлаудың алты жүйесі» әдісі арқылы балалар шығарманың жағымды жағымен қоса жағымсыз жақтарын да айта алды.

Есть много книг, которые мы считаем великими, в них описаны не только события, но ярко выражены характеры людей, их судьбы. К таким книгам мы относим «Война и мир», «Путь Абая», и многие другие. Мы их много раз перечитываем, восхищаемся ими. Это объемные книги, занимающие 2-3 тома. Но есть рассказы, хотя они и являются короткими, но в малом содержании заключены такие характеры, такое настроение, что прочитав короткий рассказ мы много переживаем, они так берут нас за душу, что мы долго вспоминаем и переживаем прочитанное. Именно такие рассказы написаны писателем С.Муратбековым. С начала года в библиотеках Абайской ЦБС стартовала Акция «Одна страна – одна книга», направленная на знакомство с творчеством Саина Муратбекова. Во всех библиотеках были оформлены книжные выставки, тематические просмотры: «Одна страна – одна книга. Читаем С. Муратбекова «Запах полыни» «На вершине Учкары», «История акции «Бір ел- бір – кітап. Одна страна – одна книга»; были вывешены объявления, обращения к читателям: «Книга года выбрана», «Вся страна читает С. Муратбекова», «Одна страна – одна книга. Читаем С. Муратбекова «Запах полыни» «На вершине Учкары». В центральной районной библиотеке для молодежи был проведен литературный час «Жизненная мудрость произведений С. Муратбекова»; с привлечением школьников библиотека провела флэш – моб «Страна читает С. Муратбекова». Шахтинская ЦБС подключился к проведению акции «Одна страна - одна книга. Были оформлены тематические полки «С любовью каждая строка», где были представлены книги и материалы, посвященные жизни и творчеству С.Муратбекова. В целях информационной поддержки акции на своих страницах в социальных сетях была размещена информация о С.Муратбекове, изготовлены закладки и буклет, посвящённые творчеству писателя. Прошел литературный портрет «Свет и тепло его сердца». Саин Муратбеков не искал острых сюжетов, не рисовал выдающихся или особо крупных характеров. Сюжеты у него самые обыкновенные, взятые из повседневности. Но в каждом из этих сюжетов есть поэтическое наблюдение, у писателя был природный дар увидеть, понять и возвысить в человеке доброе начало и сделать это без декларативности, без риторики, с естественностью истинного и глубокого чувства. В заключение мероприятия слушателям были представлены книги С.Муратбекова. В Сатпаевской ЦБС в рамках летних громких чтений прошла читательская конференция «Алыста қалған балалық шағым».  Были приглашены постоянные читатели разных возрастов. Конференция была разделена на 4 части. В первой части читатели прослушали аудио запись, вторую рассказала  читательница ученица 9 класса, 3 часть вновь слушали запись. Затем  читатели делились своим мнением, вспоминали послевоенное детство, и каждый вспоминал свой запах полыни. Активные участники были награждены памятными подарками от библиотеки. Так же был проведен литературный час «Запах полыни - запах детства». Библиотекарь подготовила обзор по произведению С.Муратбекова «Запах полыни». Предложила читателям представить себя на мгновение на месте героев рассказа, представить себя в прошлом. В слайдовой презентации были продемонстрированы фрагменты детей послевоенного времени. Ребята делились о прочитанном своим мнением. На выставке были представлены не только книги автора, но живая полынь, ребятам было интересно после мероприятия почувствовать запах полыни. В Центральной городской библиотеке им. М.Ауэзова прошла читательская конференция по обсуждению книги Саина Муратбекова «Запах полыни». Цель данного мероприятия воспитание у подрастающего поколения чувства любви к своей Родине, популяризация творчества Саина Муратбекова. На конференцию студенты КарГТУ, Банковского колледжа, Медицинского колледжа при КГМУ подготовили доклады о жизни и деятельности Саина Муратбекова. На конференцию были приглашены писатели Сабит Бексеит и Салтанат Смагулова. Была оформлена книжная выставка «Қазақтың көрнекті қаламгері». Сюжет о мероприятии был показан на телеканалах 5 канал и Казахстан Караганды.

«Жастар өмірінің энциклопедиясы» атанған Сайын Мұратбековтің «Жусан исі», «Басында Үшқараның...» атты шығармаларын қалың оқырмандар арасында насихаттау мақсатында Жаңаарқа ОКЖ кітап көрмелерін, оқырмандар конференциясын, әдеби кештер, әдеби клуб отырыстарын, пікірталастар, мазмұнды әрі қызықты шаралар өткізді. Ақпараттық-библиографиялық бөлімі С.Мұратбековтің өмір жолы мен шығармашылығынан презентация, ұсыныс құралын жасап, ақпарат сағатын өткізді. Осы шаралар аясында С.Мұратбековтің шығармалары талқыланатын болғандықтан кітапхана ұжымы барлық оқырмандарды, жерлес ақын-жазушыларды, аудан, ауыл тұрғындарын бір кісідей атсалысуға шақырды. Оқырман қауым жалпыға бірдей ұсынылған жазушы туындыларын қызығушылықпен оқыды. Шаралар барысында жазушының сырлы әлемі, көркемдік құпиясы, суреткерлігі, шығармашылық шеберлігі туралы пікірлер айтылып, аудан тұрғындары, жастар қауымы жазушы шығармаларымен кеңінен танысты. Ал Жезқазған ОКЖ С. Мұратбековтің шығармашылығына арналған «Өмір жырын шерте білген» атты әдеби кешін, сондай-ақ, Жезқазған политехникалық колледжінің және ЖезУ-дің студенттерінің қатысуымен «Басында Үшқараның...» атты оқырман конференциясын өткізді. Жастарға  «Сезімнің нәзік қылы» жазушының өмірі мен шығармашылығы туралы слайд - презентация және «Шалқар даланың Сайыны» атты кітап көрмесі ұсынылды. Сатпаев ОКЖ-де өз оқырмандарына С.Мұратбековтің «Жусан иісі» аудио кітабын тыңдатып, акцияның тарихына тоқталып өтті. Сондай-ақ, жастар саябағында «Жусан иісі» кітабы бойынша «Время читать!» атты акция өткізді. Тыңдаушыларға акция жайлы ақпараттар жазылған буклеттер таратты. Қарқаралы ОКЖ Сайын Мұратбековтің «Жусан иісі» және «Басында Үшқараның...» атты шығармаларын насихаттау мақсатында «Қазақ әңгімесінің қайталанбас шебері» атты оқырмандар конференциясы жазушының өмірі мен шығармашылығын таныту, ақынның ірілігі мен парасаттылығын айқындап оқырмандарға жеткізу мақсатында өткізіліп, осы тақырыпта кітап көрмесі ұйымдастырылды. Конференцияға қатысушылар Сайын Мұратбековтің «Жусан исі» және «Басында Үшқараның...» атты шығармалары жайлы жан сұлулығын, сан қырлы қайшылықтарын мұңы мен мұратын көркем бейнелейтін ауыл өмірін, қиялшыл бала Аян жайлы ой талқылап, пікірлерімен алмасты. Сайын Мұратбековтің шығармашылығына арналған «Көркем сөз зергері» атты портреттік кеші Нұра ОКЖ өтті. Ұлытау ОКЖ «Жусан иісі» атты әңгімелері бойынша әдеби кеш өткізді.

Сайын Мұратбеков адам өмірінің мәні мен сәнін де, сан қатпарлы қиыншылықтарын да шуақты нұрға бөлеп, терең тебіреніске астастырады. Бір ғажабы, жазушының сол тебіреністі тереңінен де, шуақты нұрынан да жусан исі бұрқырап тұратындай сезіледі .Онда сыр мен саз, үлбіреген өмір мен мөлдіреген сезім бар. Қайтпас қажыр мен қайнаған қуат, күшті рух бар.

Қорытындылай келе, «Жусан иісі» мен жазушы шығармашылығының шыңы болған «Басында Үшқараның....» әңгімесіне, сондай-ақ, ерекше сұлу сөз иесі, сүйкімді шығармалары мен сұрапыл соғыс жылдарын, ауылдың жағдайымен ауыртпашылықтарын, қайғы-қасіретін суреттей білген жазушыға оқырмандар оң бағасын берді деген ойдамыз.